Tekst: Yoïn van Spijk (Drunens)
Illustratie: Frans Oosterwaal

’t Zal wel ’nen dòkter zèèn

D’n oorlòg, dòr pròtte meen oopa Jan nie gèère oover. Hij was neegetien jaor oud toen d’n oorlòg begon, dus hij mòkten ’m bè vol bewustzèèn meej. Net es op aander plòtse waaren ’t in Drúúne vèèf zwaor jaore. Mer vur ’t gezin van oopas zaat ’m ’t venèèn in de stert. Hullie móéder stòi op ’t oorlògsmonnement op ’t gemintehuis: A.A. Aerts-Coenraad.

’t Gezin van ‘Arts’ (want zoow wier d’re naom ùtgesprooke) wonde aachter in Drúúne, kòrt bè de meule die ge vanaf de groôte weg kant zíén. Op ’t lest van d’n oorlòg han ’n stel Dùtsers d’r èège booven in dieje meule verschaanst. Impesaant zaaten ’r tientalle Drúúnese meense beneejen in de kelder te schèùle. Op ’n gegeeve mement zen oopas móéder en z’n zuster Riek trug nòr huis geloôpen om wè spulle te vatte. Mer toen ging ’t himmel fout: d’r wier ’n grenaot gegôid. Taante Riek ròkte d’r haand kwèèt, en hullie móéder d’r lèève.

Dè was netuurlijk ’n geweldig trauma vur alleman. Mer d’r wier mer aamper oover gepròt. ’t Zeêr was te groôt.

In 1952 trouwde oopa Jan meej ooma Sjaan. Ze kreege zes kender, dòr meen móéder d’r eên van is. In de loôp van de jaore hebbe ze zat meejgemòkt, mer oopa en ooma konne aalt wel iemes bedèènke die’t slèèchter getroffen hai. ‘We vatten ’t mer zoow-es’t komt,’ zi oopa Jan dan.

De trubbels van alledag wiese ze es gin aander te rilletiveere. Was-t’r eêne nie lekker, dan zi ooma Sjaan: ‘’t Gò wel oover es’t beeter wòrt.’ Es oopa vurbijgesjeesd wier dur ’nen automoobilist mi píépende baand, dan zi-tie: ‘’t Zal wel ’nen dòkter zèèn.’

Op zondag prebeerde nogal ’s dikkels eên van de schônzoons ’n discussie op te tèùge dòr oopa nie op zaat te kèèke. Dan zi-tie alleênig mer: ‘Oo, dè weet ik nie. Dè weet ik nie.’ Net zolang totdet de bui oover was gewaaid. Bleef dieje schônzoon nou òn’t zaoge, dan wier ’t: ‘Daor weet ik niks van. Daor kan ik nie oover meejpraote.’

Op d’ren aauwen dag genoote ze volop. Nie dè ze ok mer eêne cent meêr ùtgaave es toen de kender nog thuis wonde. Eên koekske bè’t bakske, eên snoepke vur ’t stappen in de haai, en eên bòrreltje om half elf. ‘’t Hoef nie op al is’t lekker!’ was de spreuk van ooma Sjaan.

Es ik es klèèn menneke bè hullie lozjeerde, kreeg ik ok eên koekske en eên snoepke (en gin bòrreltje). È’k dan tòch ’s ’ne keêr spisjaol wense ha, dan grapte ooma: ‘Wilde’t dik, dun of dur d’n doekske?’ Mer ik zij ’r noôt ok mer iets tekòrtgekoome. De wèèrmte, de gezellighed en de fermen handdruk die oopa gaaf es-ie me zaag (‘Haa, mannekeee!’), waare de reeje dè’k daor zo gèère kwaam. Vurùt, ok d’n botteram mi ’ne frikandel (en die ha ooma zelf ok vus te gèère).

Nog vurdè-tie getrouwd was, ha oopa Jan z’n móéder moete begraove. Dè hij, ooma Sjaan, de kender en de klèènkender gezond waare en mekaare gèère zaage, was-t’m meêr wèèrd es wè ge ok mer kont bedeenke. ‘Wè hemme’t tòch góéd, war, mam?’ zi-tie, terwèèl dè-tie meej ’n glimlach van oôr tot oôr nòr ooma Sjaan keek in de stóél neffen ’m. ‘Dè hebbe we zeeker, pap.’