Tekst: Marja van Trier (Loons)
Illustratie: Frans Oosterwaal

D’r waar ’n bildvùrmende vergaodering oover de Loonse Wetering in ’t Klavier in de Kets. Omdè wij al jaore de soap oover de Wetering naauwgezet vòlge mar nog stids gin bild han, trooie wij nòr de Ketsheuvel. Van wèèd weg laaze wij op de raomen in de geevel ‘RAADZAAL’. Moes dè nie meej ’n s ’r tuuse? A ge’t nie wit kande’t opzúúke. Onze Taol vent van wel, mar ’t maag blijkbaor ok zonder. ’t Lekt me tòch ’n groôt verschil: in ’n raodszaol vergaodert de raod en in ’n raodzaol kunde raoie.

Wè dè òngòi ies de leste spelling hier wel van toepassing. We waare hil benieuwd wè-t’r deeze keêr wir te raoie zu zen. De bildvùrmende vergaodering begos meej ’n projecsie van ’n kaol, eênzaom bômke op ’n leege haai. Wij vonne dè ’n somber bild vùrme. Schôn plòtje, mar as’t de tekst ’r neffe moes ùtbilde, waar ’t gin aorighed.

De tekst ’r neffe waar ‘stand van zaken Loons Dorphuis’. Ok hier waar ’n s ontnapt. Ons víél hil wè te raoie oover de verstrekte informaosie. ’t Kos nie en’t hai noôt gekanne, was ongeveer de saomevatting, mar dan meej ingewikkelde woorde gebròcht. De term ‘demarcatie’ tuusen ’t klôster en de Wetering  bevobbeld. ’t Vraogteêken hing leevesgroôt in de lucht mar ’t gròs van de raod zaat te kèèke asof ze iederen dag ‘demarqueren’ (en dè’s nie waor: dè geldt alleên vur de wethouwers). Wij han ’r noôt van gehurd. ‘Scheiding’, zi ’t eêne woordeboek. ‘Grens tussen levend en afstervend weefsel’, zi ’t aander woordeboek.

’t Leste bleek ’t geval. ’t Klôster verkòcht – daor was’t om begonne. Centjes verdiend en de rest maag aafstèèrve as ge sloôp zoo noeme maagt. ’t Vuulde as ’n pòtje monnepoolie. Goôi oew geld mar in de put en gò mar truug nòr aaf. As’t oover meêr as ’n meljoen gòi, ies dè tòch om te jaanke. Wè echt èèrg ies: ’t vereênigingsleeven in oons dùrp stòi zo gezeej en geschreeven in de kaauw, en dè gò nog jaore duure.

Mar ’t ies mar cultuur; daor ligge ze in de Ketsheuvel nie wakker van. En ineêns schiet men ’ne spreuk ùt de tonpraot van oons vaoder wir te binne: ‘Cultuur in de Kets ies de cultuur die ge òntreft op ’ne gehaktbal die al virtien daog in de koelkaast heej geleege.’

Tòch hamme’t kanne weete. A ge ‘dorpshuis’ gineêns kant schrèève, dan kande’t al himmel nie bouwe.